จูกัดเอี๋ยน เป็นชาวตำบลหยังตู เมืองหลังเอ๋ย์ มณฑลซานตุง มีชื่อรองว่า กงซิว เป็นลูกพี่ลูกน้องร่วมสกุลของขงเบ้ง ( จูกัดเหลียง ) ทำราชการอยู่กับวุยก๊ก
เมื่อขงเบ้งเป็นไจเสี่ยง ( สมุหนายก ) อยู่ ณ จกก๊ก จูกัดเอี๋ยนพยายามเก็บเนื้อเก็บตัว ด้วยวุยก๊กกับจกก๊กเป็นปฏิปักษ์ต่อกันอยู่ ครั้งขงเบ้งสิ้นชีพแล้วจึงได้ทำความไว้วางใจจากวุยก๊กเป็นอย่างดี และทำความชอบในการสงครางจนได้ยศทหารเป็น เจิงตง ต้าเจียงจวิน ( จอมพลผู้ปราบภาคตะวันออก ) และได้เป็นผู้บัญชาการทหารประจำภาคห้วยหนำ
ต่อมาสุมาเจียวคิดการจะโค่นล้มราชบังลังก์พระเจ้าโจมอ จึงให้แกฉงไปทาบทามจูกัดเอี๋ยนให้ร่วมมือด้วย จูกัดเอี๋ยนโกรธ ระดมกำลังเตรียมปราบปรามสุมาเจียว และมีหนังสือทูลพระเจ้าโจมอให้ทรงทราบ สุมาเจียวหาว่าจูกัดเอี๋ยนเป็นขบถ บังคับให้พระเจ้าโจมอนำทัพออกไปสู้จูกัดเอี๋ยน
จูกัดเอี๋ยนได้รับความร่วมมือจากง่อก๊ก เข้าต่อต้านสุมาเจียวแต่สู้ไม่ได้ ในที่สุดจูกัดเอี๋ยนถูกเฮาหุน นายทหารสุมาเจียวฟันด้วยง้าว ถึงแก่ความตายที่เมืองชิวฉุย ทหารสามร้อยคนที่เป็นองค์รักษ์ของจูกัดเอี๋ยนถูกจับ ก็ขอตายตามจูกัดเอี๋ยนไปด้วย